Ülkemizde büyük yaralar açan Kahramanmaraş sarsıntısı olmadan evvel beşerler o bölgedeki köpeklerin saatlerce uluduğunu ve havladığını söylüyorlar. Bu durumun birebiri 1999 sarsıntısında de yaşanmış ve beşerler tekrar köpeklerin uluduklarını söylemişlerdi. Biz de toplum olarak köpeklerin ve kimi hayvanların sarsıntısı evvelce hissettiklerine inanıyoruz. Pekala bu inanış sahiden hakikat mu? Ayrıntılar aşağıda ?
Profesör Martin Wikelski, Max Planck Hayvan Davranışları Enstitüsünde misyon alan bir profesör. Bu profesör uzun süren araştırmalar sonunda hayvanların zelzelesi evvelden hissedip hissetmedikleri hakkında kimi sonuçlara ulaştı. Gelin araştırma sonuçlarını birlikte inceleyelim.
2016 yılında birtakım biyologlar Kuzey İtalya’daki sarsıntı riski yüksek olan bölgelerin bir adedinde araştırma yapmaya başladılar.
Araştırma bölgedeki çiftlikte bulunan 6 tane inek, 5 tane koyun ve 2 tane köpek temel alınarak yapıldı. Araştırma, bu seçilen hayvanların üzerlerine hızlanan hareketleri kaydeden hassas aletler bağlanarak gerçekleştirildi ve araştırmanın yapıldığı periyotta yaklaşık 18.000 zelzele gerçekleşti. Oluşan bu zelzelelerin birincisinin büyüklüğü ise 6,6 idi.
Hayvanların üzerine bağlanan aletler birtakım reaksiyonları kaydetti ve 3,8 ya da daha büyük sarsıntılar yaşanmadan evvel ineklerin hareketlerinde değişiklikler yaşandığı ortaya çıktı.
Profesör Wikelski yaşanan bu hareket değişikliğini ‘Bu bir cins karşılıklı tesir sistemi.’ cümlesi ile açıkladı ve ‘Başlangıçta, inekler oldukları yerde donakalırlar, ta ki köpekler çıldırana kadar. Sonra inekler daha da çıldırır. Sonra koyunlar hareketlenir ve bu bu türlü devam eder.” cümlelerini de açıklamasına ekledi.
Yapılan araştırmalarda çiftlik hayvanlarının asıl sarsıntıdan 20 saat sonra gerçekleşen sarsıntıları bile hissedebildikleri görüldü.
Aynı vakitte araştırmalarda ortaya konulan bir diğer bulgu da çiftlik hayvanlarının yüzeye yakın olan sarsıntıları daha erken hissederken yüzeye uzak olan sarsıntıları ise daha geç hissettikleri oldu.
Yani tüm bu araştırmalar sonucunda hayvanların hislerinin zelzele uyarısı olarak kullanılabileceği öngörüldü.
4 Şubat 1975 tarihinde Çin’in Haicheng kentinde 7,3 büyüklüğünde bir zelzele meydana geldi. Lakin bu zelzele gerçekleşmeden evvelki birkaç haftada soğuk havaya karşın yılanların kış uykusundan uyanarak ömür alanlarını terk ettikleri gözlemlenmişti. Bu durum başta olmak üzere kentte yaşanan birkaç garip durumun akabinde kent yetkilileri kenti boşaltmaya karar verdiler. Yılanlar ve öteki hayvanların verdiği yansılar 7,4 büyüklükteki sarsıntının vereceği hasarı büyük oranda azalttı.
Tüm bu araştırma sonuçlarını ve yaşananları göz önünde bulundurduğumuzda 20-50 ortası hayvanın birebir anda enteresan yansılar vermesi zelzele olacağı manasına gelebilir.
Hayvanların hisleri dikkate alındığında ise Çin’de olduğu üzere beşerler inançlı bölgelere aktarılarak yaşanan can kaybı sayısının azalması sağlanabilir. Doğal ki bu kanıya varabilmek için yapılan tek bir araştırma kâfi değildir lakin bu araştırma bu hususta yapılacak öteki araştırmalar için de hoş bir kaynak niteliğindedir.
Peki siz hayvanların zelzelesi evvelden hissettiğini düşünüyor musunuz? Yorumlara bekliyoruz!