Çevrimiçi alışveriş platformlarında mont, bot, kaban üzere kışlık ihtiyaçlar için uzun vade seçenekleri sunuluyor, bir kaban 36 ay vadelik banka kredilerine uygun formda satılıyor.
BBC Türkçe’nin haberine göre, kimi online alışveriş platformlarında kredi kartına vadeli satışlardan farklı olarak, direkt bankalarla mutabakatlı bir biçimde uzun vadeli “alışveriş kredisi” uygulaması getirildi. “Krediye uygun” tabiriyle satışa sunulan giysiler uzun vadeli kredi seçenekleriyle pazarlanıyor, örneğin orta kalite bir kışlık mont “36 ay vadeli” alışveriş kredisi kapsamında alınabiliyor.
Sektör temsilcileri, bu yeni ödeme seçeneklerinin piyasadaki sakinliğe işaret ettiğini pahalandırıyor. Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği Lideri Ramazan Kaya, “Mallar satılmadığı vakit bu türlü prosedürler bulunuyor. Kışlık eserler mağazalara girdi lakin çok önemli talep eksiği var” dedi.
Kredi kartında taksit sonu olduğunu hatırlatan Kaya bu sistemle taksit sayısının artırıldığını ve böylelikle malların stok maliyetinden kurtulmanın hedeflendiğini pahalandırıyor. Uzmanlara nazaran hazır giysideki fiyat artışlarının temel sebepleri ortasında güç ve personellik maliyetleri yer alıyor.
Yeni artırımlar bekleniyor
Kaya personellik maliyetinin son bir yılda yüzde 85, güç maliyetinin ise yüzde 400 arttığını ve bu maliyetlerdeki artışın süreceğini kıymetlendiriyor: “Hazır giyside yüzde 150’lere varan fiyat artışlarıyla karşı karşıya kaldık. Geçen sene 100 lira olan bir eser bugün en az 200-250 liraya satılıyor.”
Özellikle yılbaşında sonra minimum fiyata gelecek artırım ve enflasyon iddialarıyla birlikte hazır giysi ve dokuma eserlerinde de paralel artırımlar bekleniyor
Birleşmiş Markalar Derneği İdare Konseyi Lideri Sinan Öncel, “Son bir yılda tüm hazır giysi fiyatları ortalamada en az ikiye katlandı” diyor ve enflasyon sebebiyle artık hazır giyside fiyatların dönemlik değil, tüm yıla yayılan artırımlarla belirlendiğini belirtiyor.
Alım gücü azaldı
Öncel, “Hazır giysideki fiyat artışları piyasada kademeli olarak yapılıyor. Artık yılda iki sefer koleksiyon yapalım, dönem başında fiyatı koyalım, dönem sonuna kadar fiyat birebir kalsın ve dönem sonunda da indirime girelim alışkanlığı kalmadı. Tüm yıla yayılan maliyet artışları sebebiyle, hali hazırda satılmakta olan eserlerin yeni stoklarında indirim yapılamıyor. Zira yeni gelen stokun maliyeti, süratli bir biçimde satmakta olduğumuzun satış fiyatına yaklaşıyor” sözlerini kullandı.
Haberde belirtilen ayrıntılara nazaran, hazır giyside ve dokuma kesiminde yaşanan sakinlik sebebiyle, pek çok bölgede dokuma atölyelerinin kapandığı ve işten çıkarmaların başladığı söz ediliyor. Kaya, “Hane halkının alım gücünün yavaşlamasıyla hazır giyside çok önemli sakinlikle karşı karşıyayız. Emekçi çıkarmaları, üretim atölyeleri ve fabrikalar kapanmaya başladı” diye konuştu.
İhracat azaldı
Kaya, yerli malların üretiminde ve ihracatında şu an yüzde 20-30 civarında düşüş yaşandığını belirtiyor:
“Hane halkının alım gücü düştükçe hazır giysiye bütçesi kalmadığı için dalda daralma yaşanıyor. Şu an Türkiye’de hazır giyside yapılan alışverişlerin yüzde 60-65’ini turistik yani yabancıların yaptığı alışverişler oluşturuyor.”