Netflix’in uzun müddettir merakla beklenen dizisi ‘Terzi’, platformda erişime açıldı. İsmi birinci ‘Süslü Korkuluk’ olarak açıklanan ve bir televizyon kanalında yayınlanacağı belirtilen dizide Çağatay Ulusoy becerili terzi Peyami’yi canlandırıyor. Direktörlüğünü Cem Karcı’nın üstlendiği, senaryosunu Rana Mamatlıoğlu ile Bekir Baran Sıtkı’nın birlikte kaleme aldığı imal geçmişe, çocukluğa dönüşlerle ailelerin kumaşına ve fertlerin dikimine dair bildiriler da veriyor. ‘Terzi’ bu tarafıyla bir cins kesme biçme, yetişme yetiştirilme öyküsü…
BİR GECEDE BABAYA DÖNÜŞ VE BİR PROVADA DEĞİŞEN HAYATLAR
Öyküsü, son periyot televizyon dizilerini domine eden Gülseren Buğdaycıoğlu’na ilişkin diziyi değerlendirmeden evvel mevzuyu kısaca aktaralım. Peyami Dokumacı (Çağatay Ulusoy) İstanbul’da yaşayan başarılı ve şöhret sahibi bir terzidir. Bir gece havuz başında kendi dünyasına gömüldüğü sıra aldığı haber tüm hayatını değiştirir. Büyükbabası ölmüştür. Cenazeye Kars’a giden Peyami burada zihinsel engelli babasıyla bir ortaya gelir. Mustafa’nın (Olgun Şimşek) bakımı Peyami’ye kalmıştır.
Öte yandan terzinin yakın arkadaşı Dimitri (Salih Bademci) de düğününe hazırlanmaktadır. Gözü bağlanmak kuralıyla eşi Esvet’in (Şifanur Gül) gelinlik provasına katılan Peyami duvağın içinde ağlayan bayanı fark eder.
Esvet ile Peyami’nin yollarını ise genç bayanın kulak konuğu olduğu konuşma bir sefer daha kesiştirir. Esvet Mustafa için tam vakitli bir bakıcı arandığını öğrenince ismini değiştirip başvurur. Esvet müstakbel kocası Dimitri’nin azaplarından kurtulmanın yolunu Firuze olmakta bulmuştur. Firuze Dimitri’den kaçıp Mustafa’nın bakımını üstlenirken Peyami kimi işe aldığından habersizdir. Çok geçmeden çocukluk arkadaşı Dimitri ile Esvet ortasında kalacaktır.
BUDAYICIOĞLU CİHANINDA BİR GÜN: SAPLANTILI VARLIKLI, TRAVMATİK OLAY YAŞAYAN GARİBAN
‘Terzi’ye geçmeden evvel “Terzi’ye geçelim mi” onu bir tartmak gerekiyor. ‘Terzi’ bize yeni ne veriyor? Üzerinde yazılıp çizilmeye çizilmeye paha mi? Gülseren Buğdaycıoğlu’nun anlatacağı ne kaldı? Veyahut bizim Buğdaycıoğlu dinlemeye ne kadar takatimiz var? Hastalarının mahremini gerçek kişi ve yerleri değiştirmek kaydıyla (bunu da muhtemelen türel süreçlerin önüne geçmek için yapıyor) milyonlarca izleyiciyle paylaşan ruh tabibi için artık bir kısır döngü kelam konusu. O denli ki tüm anlatıları bir çizgide buluşuyor: Hastalıklı, şiddete meyilli, kişiliği oturmamış takıntılı karakterler, marazlı zenginler ve onların kahrını çeken garibanlar, beslemeler, yetimler… “Eh hikayeleri izlendikçe yazıyor, yazdığını satıyor” denip hür piyasa diye şerh düşülebilir fakat tahammül ve takat konusunda seyircinin bu edebiyata da bir vakit sonra doyacağı kehanet değil. Mevcut siyasal ve toplumsal şartlardan beslenen mağduru, çilekeşi yani “özgürlüğü kısıtlanmış, refahı çalınmış biz”i imleyen bu hikayeler, bu acıda ağır değerde hafif, katmansız üretimler bir mühlet sonra aktifliğini yitirecek. Zira toplumun beklenen bir nekahet devrinde acıyı bilhassa öğretici, güzelleştirici hiçbir yan barındırmayan kısır acıyı hatırlatacak her anlatıdan hızla uzaklaşacağını ve daha sevinçli daha umutlu bir hikaye kainatına yöneleceğini öne sürebiliriz. Bu yeni devirde celladına âşık veyahut ego zehirlenmesi yaşayan kahramanlar yerine daha bizden daha naif, “hayatın içinden” kahramanları yeğleyeceğimiz akıl karı. Haliyle Buğdaycıoğlu’nun davalı/davacı karakterleri de bir mühlet sonra terk edilecektir.
ÇİĞ KALAN GERÇEKLİK VE BİRKAÇ DETAY
Terzi’nin olay örgüsündeki sorunlara değinmek niyetindeyim. Aşikâr bir matematiği izlese de yavan bir anlatı sunan dizi birebir anda birçok tesadüfün kesişmesinden çatılmış. Peyami, büyükbabası ölmese babasının bakımını üstlenmeyecek, ona bir bakıcı aramayacak. Hasebiyle Esvet acılar içinde çaresizce evlenecek ve onu evlat edinen aile tarafından insafsızlığa terk edilecek. Tekrar Peyami saplantılı arkadaşı Dimitri’nin ricasıyla gözü kapalı hâlde provaya girmese gelinle ortasında gizemli ve güçlü bir bağ kurulmayacak. Bu tesadüfler bir yere kadar dizinin omurgasının çatılması için muhtaçlık lakin akla mantığa sığmayan taraflar da yok değil. Özellikle Esvet’in Firuze kimliğine bürünmesi gereğince açıklanmıyor. Bir ihtiyatsızlık kelam konusu. Peyami ve ailesi Mustafa’nın özel durumunu saklamak için bu derece uğraş harcarken Suzi’nin (Peyami’nin yardımcısı-Ece Sükan) yabancı bir meskende bakıcı şirketini araması pek anlaşılır değil. Haydi aradı diyelim şirketin gönderdiği birinci bakıcıyı işe almalarını nasıl açıklayacağız. Esvet’in imam nikâhını bu derece kolay kabul etmesini de çaresizliğine bağlasak bile doyurucu bir sonuca varamıyoruz. Kaldı ki ailenin “nikahlandıkları takdirde Esvet’in yani Firuze’nin Mustafa’nın bakımını meselesiz üstleneceği” varsayımı da epeyce temelsiz duruyor. Dizinin olgunlaşması beklenen bu kısımlarda gerçekliği yeterli inşa edemediğini kavrıyoruz. Her ne kadar gerçek olaylardan esinlenildiğine dair ibarelerle iş görülse de yetersiz bir gerçeklik seyirci cephesinde değerli boşluklar bırakıyor.
Dizinin sanat çalışmasına da değinmeli. Peyami’nin mezurasız ölçü aldığı iş dünyası elbet inandırıcı sayılmaz. Öte yandan Ulusoy bir terziyi değil lostracıyı canlandırsa yeniden fark etmezmiş çünkü dizide terzilik mesleğine dair vurguyla rastlayamıyoruz. Terzilik ayrıntı kalmış. Buna rağmen modaevi ve Peyami’nin lüks konağı ihtişamlı resmedilmiş. Çok beylik tablolar bunlar lakin bir Netflix dizisi için beklentileri karşılar nitelikteler.
OYUNCULUKLARA DAİR
‘Terzi’, Çağatay Ulusoy’un becerilerini sergilemesi için çekilmiş bir üretim ve baştan sona oyuncuya odaklanıyor. Ulusoy hatırlarsınız bir devir kilo almış, farklı bir çehreye bürünmüştü. Bu yüzün oturduğunu görüyoruz ‘Terzi’de. Yüzlerin geçirdiği evrimde en çarpıcı örnek elbet Feyyaz Yiğit. Yiğit kilo aldığında sahneye daha bir yakışmıştı. Ulusoy o boyutta bir değişim yaşamasa da şimdiden gelişim gösterdiğini söyleyebiliriz. Genel olarak güzel iş çıkarmış.
Hedonist ve “eksik” Dimitri’de ise Salih Bademci’yi izliyoruz ki oyuncu seyir hâlinde patlama yapan rollerin aranan isimlerinden. Kulüp, Birinci ve Son üzere üretimlerde iniş çıkışlı his değişimlerini muvaffakiyetle yansıtıyor, seyre kendinden bir şeyler katıyordu. Terzi Bademci için baştan sona siyah bir karakter sunmuş. Çocukluktan itibaren kindar, zayıf, intikamcı bir portrenin hakkını vermeye çalışıyor. Oyunu daralsa ve tektipleşse dahi varlığını bir biçimde hissettiriyor.
Diğer başrol Şifanur Gül ise platformun özel yüz kontenjanından dâhil olmuş üzere. Netflix “konuşan yüzler” tercih ediyor ve güzel-çirkin ölçütlerinden bağımsız, özgün tabirlerin peşine düşüyor. ‘Aşk 101’de Ece Yüksel, ‘Biz Kimden Kaçıyorduk Anne’de Eylül Tumbar gizli tabirleriyle dikkat çekiyorlardı. Gül’den de tıpkı tesirin beklendiği anlaşılıyor. Gül bu etkiyi muhakkak ölçüde vermiş, kendisinden beklenen performansı karşılamış.
Tabii bir parantez de Olgun Şimşek’e açmak lazım. Canlandırdığı karakter sıkıntı bir karakter… Öte yandan bir oyuncu için diğer bir frekansa geçmek vakit zaman kolaylık sağlıyor. Şimşek rolü kotarmış, dizide öne çıkanlardan…
**
‘Terzi’ için kelamı noktalarken Buğdaycıoğlu tipi yara berelere üstünkörü atılan dikişlerin artık tutmadığını, hastalıklı karakterlerin stilize edilerek topluma yine kazanılma projesinin pek tat vermediğini yinelemeli. ‘Terzi’ de paslı makasıyla eski püskü bir kumaşa girişiyor ama aile kavramını irdelemek, derinli karakterler üzerine çalışmaktansa kolaya kaçıyor ve kalıplara sığınıyor. Ne denir! Platforma televizyon işi çekmek adet oldu!