Melisa Vardal – Geçtiğimiz hafta Üsküdar’da düzenlenen Sahaf Şenliği, edebiyat tutkunlarını kitapların büyülü dünyasında bir seyahate çıkardı. Eski baskılar, az eserler ve unutulmaz yazarlarla dolu stantlar ortasında dolaşan ziyaretçiler, bir yandan da kitap dalının nabzını tuttu. Yayınevlerindeki fiyat artışları, “Acaba okur, soluğu sahaflarda mı alıyor?” sorusunu gündeme taşırken şenliğe katılan sahaflar, bu soruyu farklı bakış açılarıyla ele aldı. Artan fiyatların kitapseverleri zorladığına dikkat çeken de var, okurun kitap alımına eskisi kadar öncelik vermediğini belirten de, sahafların artan maliyetler karşısında zorlandığını vurgulayan da… Şenlikte gözlemlenen durum ise düşündürücü: İlgi ağır, lakin yüksek fiyatlar nedeniyle satışlar beklentilerin altında.
“Kitabevlerine nazaran daha düşük”
Recai Altuntaş/Kozmos Sahaf – Kitap fiyatları Türkiye’de önemli manada yükseldi. Sanılanın bilakis sahaflarda satışlar çok artmadı zira kitaplar orada da ucuz değil. Elbette kitabevindeki sıfır kitaba kıyasla bizim kitaplarımız daha ucuz, yüzde 50-60, hatta bazen yüzde 70 oranında daha düşük fiyatlı oluyor. Lakin bizim verdiğimiz fiyat da etiket üzerinden oluyor. Sahaflar kitabı 10 yıl evvel alıp saklayıp sonra bugünün fiyatlarıyla satmıyorlar. Ben mesleğe başladığımda, 10 yıl evvel Batı ve Türk klasiklerine verdiğimiz fiyatlar 5-10 liraydı, şu an ortalama fiyat bunun çok üzerinde. Üsküdar Sahaf Festivali’nde ekseriyetle özel iş yaptık, yani değerli koleksiyon kitapları sattık. Getirdiğimiz kitapların birçoklarını geri götürdük. İlgi ise geçtiğimiz yıllara oranla tıpkı, tahminen daha fazlaydı. Lakin insanların ilgi duyduğu kitapların fiyatını öğrenince alamadıklarını gördük. Zira sonlu bir bütçeleri var ve o bütçeyle çeşitli harcamalarını yapacaklar. Öğrenciyse tahminen de cebindeki paranın yarısına denk geliyor ve kitabı almakta vazgeçiyor. İlgi var lakin satış ne yazık ki düşük.
“Kitap aldığımız bireyler de yüksek meblağlar istiyor”
Ümit Nar/Hermes Sahaf – Okurun krizde öncelikleri –çok olağan olarak- farklı olduğu için bize yanlışsız ağır bir yönelmeden bahsedemeyiz. Kısmî bir yöneliş mevcut. Zira kriz bizlerin de maliyetlerini etkiledi, masraflarımız çok yükseldi, bu da sattığımız kitapların fiyatına yansıdı. Tekrar kitap fiyatlarının artmasıyla birlikte kitap/kitaplık aldığımız bireylerin de bizden beklentisi yükseldi. Evvelden beşerler kitaplarını satarken önerdiğimiz sayıları pek önemsemezdi ve bir halde anlaşırdık. Artık o denli değil, satan okur da daha yüksek meblağlar istiyor. Bu türlü olunca bu da tekrar bizim fiyatlarımıza yansıyor. Bazen internetten yaptığım satışlarda da şunu görüyorum: Alıcı ucuz diyebileceğimiz sayılar için dahi kredi kartına üç-dört taksit yapmaya başlamış. Alması gerekli ancak şartları uygun değil, o da bu türlü bir usulle tahlil bulmuş.
“Önce ekmek mi kitap mı?”
Ahmet Nebi Demirtaş/Salpa Sahaf – Her şey üzere kitap fiyatlarının artması doğal ki hem okuru hem biz sahafları etkiledi. Örneğin haftada bir kitap alan bir okur, haftada bir dışarıda yemek yiyebiliyor mu onu düşünmeye başladı. Halihazırda makul bir gelir düzeyinde olmayan birinin gidip kitapçıdan etiket fiyatıyla kitap alması pek mümkün değil. Bu noktada devreye sahaflar ve onların satış yaptığı mecralar giriyor. Olağan bu mecralarda komite ve kargo fiyatı üzere yükler var her iki taraf içinde. Her noktada bahis iktisada bağlanıyor. Evvel ekmek mi kitap mı? Kitap okumadan ekmek olur mu? Bu sorular şu an gündemde yer alıyorsa ne keyifli.