Geçirdiği felç nedeniyle 3 yaşında sağ bacağı kısmen fonksiyonunu yitiren Dereli, 7 yaşında ise meskenlerinde soba için kesilen çıranın batması sonucu sol gözünü kaybetti.
Çocukluğunda babasının aldığı bağlama sayesinde müziğe ilgi duyan, gençliğinde düğünlerde saz takımlarında yer alan Dereli, cümbüş, zurna, keman, org ve klarnet çalmayı da öğrendi.
“Dursunbey Muhabbet Geceleri” isimli kasetini 1994’te çıkaran 35 yıllık çalgıcı, oğlu Mustafa Dereli’nin takviyesiyle Balıkesir’in yanı sıra Bursa, Kütahya, İzmir ve Manisa’da gittiği düğün ve panayırlarda tek başına kullandığı enstrümanlarla türkü ve oyun havaları çalıp söyleyerek mesleğini icra ediyor.
“Topal Süleyman” lakabıyla tanınan Süleyman Cemal Dereli, mesleğe maddi durumu güzel olmayan ve grup tutamayan arkadaşının düğününde bağlama çalarak başladığını söyledi.
Kemancı arkadaşı rahatsızlandığı için gelemeyince birinci sefer bir düğünde çaldığı bu enstrümanı da öğrendiğini lisana getiren Dereli, “Bir adım Süleyman, bir adım Cemal, ‘Süleyman saz, Cemal de keman çalsın, Dereli de türkü söylesin’ dedik ve bu maceraya bu türlü devam ettik” sözünü kullandı.
Yüzlerce parçayı deftere kitaba bakmadan söyleyebildiğini belirten Dereli, oğluyla çoklukla açık alanlarda yapılan düğünlere gittiklerini anlattı.
Öğrendikleri türküleri özgününü bozmadan çalıp söylemeye, gelecek jenerasyonlara aktarmaya çalıştığını vurgulayan Dereli, “Bizde birinin düğünü için kelam verildiği vakit ona kesinlikle gidilir. Babam 2005 yılında vefat etti. Cuma günü defnettik, akşamına düğüne gittik zira yerimize adam bulamadığımız için karşı tarafı mağdur edemem. Biz konutumuzda olan meselemizi düğün yerine götüremeyiz, oradaki badireyi da konutumuza getirmeyiz” dedi.
“Bedenimizdeki pürüz değil kâfi ki ruhumuzda pürüz olmasın”
Dereli, ömrü yettiğince müzikle ilgilenmek, düğünlere panayırlara giderek mesleğini sürdürmek istediğini lisana getirdi.
Bir gözünü, bacağını kullanamamasının işini yapmasına mani olmadığını söyleyen Dereli, şunları kaydetti:
“Bu vücut bizim dünya elbisemiz, vücudumuzdaki mani değil kâfi ki ruhumuzda mani olmasın. Ruhunda mani olan adam hakikaten engellidir. Gençlerimiz işe yaramaz oyunlarla, görüntülerle vakit geçireceğine tarihimizi anlatan türkülerimizi öğrensin. Biz ‘Ciklet aldım çarşıdan, yar geliyor karşıdan’ üzere şimdiki kesimlere çok bakmayız. Bizim repertuvarımıza girecek olan modüllerin bir kıssası olacak. O kesimler bize geçmişimizi anlatır. Bizim görevimiz öğrendiğimiz türkülerin özgününü bozmadan gençlerimize aktarmaktır. Kimse mahzurundan ötürü kendisine küsmemeli. Bizim bu işteki en büyük karımız maddiyat değil, düğünlere gidip eş dost kazandık. Bizim en büyük karımız budur.”
Malzemeleri taşıyarak, davul çalarak babasına eşlik eden Mustafa Dereli de baba mesleğini sürdürmeyi hedeflediğini söz ederek, “Düğün hazırlığımızı yaparak gereçlerimizi aracımıza yükleyip gidiyoruz. Babamla çok gurur duyuyorum, pürüzüne karşın bu yaşımıza kadar bizi büyüttü besledi. Allah ondan razı olsun. Ben de evladı olarak her vakit onun yanındayım” diye konuştu.
Dursunbey ilçesi Yunuslar Mahallesi’nde Dereli’nin saz çaldığı düğünün sahibi Murat Demir ise Dereli’yi evvelden beri tanıdığını ve severek dinlediğini söyledi.
Dereli’nin pürüzüne karşın yörenin pahalarını türkülerle yaşattığını söz eden Demir, “Süleyman ağabey yöremizde bağlamayı bırakıp kemanıyla kelama giren tek sanatçıdır” dedi.